Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Katowicach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Katowicach XXIV Wydział Własności Intelektualnej

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Jarosław Antoniuk

Protokolant: sekretarz sądowy Beata Kobylańska

po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2023 r. na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K.

przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w K.

o złożenie oświadczenia i zapłatę

1.  nakazuje pozwanemu (...) spółce akcyjnej z siedzibą w K. złożenie oświadczenia o treści:

(...) spółka akcyjna z siedziba w K. (wcześniej (...) spółka akcyjna z siedzibą w K.) oświadcza, że naruszyła tajemnicę przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w K. poprzez ujawnienie i wykorzystanie w celu własnej promocji poufnych informacji uzyskanych w związku z realizacją umowy. Powyższe działania (...) S.A. stanowiły czyny nieuczciwej konkurencji, za co (...) S.A. przeprasza (...) sp. z o.o.”

czarną czcionką Arial o rozmiarze nie mniejszym niż 14 (czternaście) pkt na białej kartce w formacie A4, bez żadnych zmian, dodatków i komentarzy ze strony pozwanego, podpisanego przez osobę uprawnioną do reprezentacji pozwanego zgodnie z Krajowym Rejestrem Sądowym poprzez jego korespondencyjne doręczenie powodowi oraz podmiotom, którym pozwany przesłał prezentację zatytułowaną „A. (...) – (...). (...) PRAC W (...) FIRMY (...)”, w tym (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. (KRS: (...)) w terminie 14 (czternastu) dni od dnia uprawomocnienia się wyroku;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zasądza od powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. na rzecz pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w K. kwotę 1.620,00 zł (tysiąc sześćset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

sędzia Jarosław Antoniuk

Sygn. akt XXIV GW 388/21

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 21 grudnia 2023 r.

Powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. wniosła o:

I.  nakazanie pozwanej (...) spółce akcyjnej z siedzibą w K. na własny koszt (w ilości i formie opisanej poniżej) oświadczenia o następującej treści:

(...) S.A. (wcześniej (...) S.A.) oświadcza, że naruszyła tajemnicę przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. poprzez ujawnienie i wykorzystanie w celu własnej promocji poufnych informacji uzyskanych w związku z realizacją umowy. Powyższe działania (...) S.A. stanowiły czyny nieuczciwej konkurencji, za co (...) S.A. (wcześniej (...) S.A.) przeprasza (...) Sp. z o.o.”

a)  w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku w niniejszej sprawie na stronie internetowej (...)(tj. na stronie głównej), jako pierwszy element strony internetowej od góry (tj. bezpośrednio na stronie internetowej – nie jako element zewnętrzny np. okno pop-up oraz bezpośrednio nad jakimikolwiek treściami zamieszczonymi na ww. stronie internetowej przez (...) S.A.), oświadczenia o ww. treści (czarną czcionką Arial na białym tle, rozmiar nie mniejszy niż 14 px, bez żadnych zmian, dodatków i komentarzy ze strony pozwanego); przy czym ww. oświadczenie powinno się ukazywać bezpośrednio po wpisaniu adresu wskazanej strony internetowej nieprzerwanie przez okres 14 dni od dnia jego pierwszej publikacji;

b)  w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku w niniejszej sprawie na stronie internetowej (...), tj. na profilu pozwanego na portalu F., oświadczenia o ww. treści (czarną czcionką Arial na białym tle, rozmiar nie mniejszy niż 14 px, bez żadnych zmian, dodatków i komentarzy ze strony pozwanego) w formie posta przypiętego na górze strony przez okres 14 dni od dnia jego pierwszej publikacji;

c)  w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku w niniejszej sprawie na stronie internetowej (...) (...)_ (...)- (...)_ (...), tj. na profilu pozwanego na portalu I. (czarną czcionką Arial na białym tle, rozmiar nie mniejszy niż 14 px, bez żadnych zmian, dodatków i komentarzy ze strony pozwanego) w formie posta przypiętego na górze strony przez okres 14 dni od dnia jego pierwszej publikacji;

d)  w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku w niniejszej sprawie na stronie internetowej (...), tj. na profilu pozwanego na portalu L. (czarną czcionką Arial na białym tle, rozmiar nie mniejszy niż 14 px, bez żadnych zmian, dodatków i komentarzy ze strony pozwanego) w formie posta przypiętego na górze strony przez okres 14 dni od dnia jego pierwszej publikacji;

II.  zasądzenie od strony pozwanej - (...) S.A. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. – kwoty 30.500 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, liczonymi od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty;

III.  zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Pozwana (...) spółka akcyjna z siedzibą w K. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. prowadzi działalność gospodarczą w przeważającej części w zakresie sprzedaży artykułów użytku domowego (dane o powódce w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego – fakty, o których informacja jest powszechnie dostępna w rozumieniu art. 228 § 2 k.p.c.).

Pozwana (...) spółka akcyjna z siedzibą w K. prowadzi działalność gospodarczą w przeważającej części w zakresie prowadzenia agencji reklamowych oraz specjalistycznego projektowania. Do dnia 13 września 2022 r. nosiła nazwę (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. (dane o pozwanej w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego – fakty, o których informacja jest powszechnie dostępna w rozumieniu art. 228 § 2 k.p.c.).

W dniu 27 września 2018 r. powódka zawarła z pozwaną, działającą wówczas pod nazwą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K., umowę zatytułowaną ,,umowa o świadczenie usług marketingowych”. Na jej mocy pozwana zobowiązała się do wykonania na rzecz powódki usługi polegającej na analizie portfela marek powódki. W zakres prac weszły:

a.  analiza trendów rynkowych,

b.  analiza, weryfikacja, wytyczenie grupy celu,

c.  analiza otoczenia konkurencyjnego,

d.  analiza produktów,

e.  ustalenie dotychczasowej architektury marki – ustalenie relacji pomiędzy markami i produktami firmy,

f.  rekomendacje dotyczące budowy portfela marek (§ 1 ust. 1 i 2 umowy).

Strony uzgodniły, że za wykonanie przedmiotu umowy pozwana otrzyma wynagrodzenie w kwocie 17 000 zł netto z tytułu stworzenia projektu analizy portfela marek płatne w dwóch częściach:

a.  8 500 zł na podstawie faktury wystawionej w dniu podpisania umowy z 14-sto dniowym terminem płatności,

b.  8 500 zł na podstawie faktury VAT wystawionej po zakończeniu wszystkich prac wskazanych w przedmiocie umowy. Przez zakończenie prac rozumieć należało:

⚫

akceptację przez zamawiającego (powódkę) przedstawionych mu prac – stosownie do § 2 ust. 4 lub

⚫

bezskuteczny upływ terminu do zgłaszania przez zamawiającego (powódkę) uwag i/lub propozycji zmian po przedstawionych mu prac – stosownie do § 2 ust. 6 lub

⚫

wprowadzenie przez AGENCJĘ (...) (pozwaną) zmian do prac w ramach przewidzianych w § 2 ust. 5 serii uwag i/lub propozycji zmian ZAMAWIAJĄCEGO (powódki).

Zgodnie z § 5 ust. 1 umowy w trakcie jej trwania, a także po jej zakończeniu (rozwiązaniu) strony zobowiązały się bezterminowo zachować w bezwzględnej tajemnicy i nie przekazywać, nie ujawniać ani nie wykorzystywać jakichkolwiek informacji uzyskanych w związku z realizacją tej umowy, a w szczególności informacji programowych, technicznych, organizacyjnych, finansowych, personalnych, handlowych, statystycznych, dotyczących drugiej ze stron, chyba że informacje te nie były objęte już tajemnicą i były one publicznie znane. Strona mogła ujawnić informacje objęte tajemnicą w razie, gdy zażąda tego uprawniony organ w przewidzianej prawem formie i treści. Na mocy § 5 ust. 3 umowy ZAMAWIAJĄCY (powódka) wyraziła zgodę na umieszczenie prac wynikających z tej umowy przez AGENCJĘ (...) w swoim portfolio, w terminie nie wcześniejszym niż ustalony z ZAMAWIAJĄCYM po wykonaniu przedmiotu tej umowy (umowa z dnia 27 września 2018 r. wraz z załącznikiem – k. 29-31).

W dniu 27 września 2018 r. pozwana wystawiła na rzecz powódki fakturę VAT nr (...) opiewającą na kwotę 10 455 zł. W jej tytule wskazano ,,Wynagrodzenie zgodnie z umową z dnia 27.09.2018r. par. 3 pkt. 1.a a)”. Wynagrodzenie objęte fakturą zostało uiszczone przez powódkę w dniu 12 października 2018 r. (faktura VAT nr (...) – k. 33, wyciąg z rachunku bankowego – k. 34).

W dniu 22 listopada 2018 r. pozwana wystawiła na rzecz powódki fakturę VAT nr (...) opiewającą na kwotę 10 455 zł. W jej tytule wskazano ,,Wynagrodzenie zgodnie z umową z dnia 27.09.2018r. par. 3 pkt. 1.a b)”. Wynagrodzenie objęte fakturą zostało uiszczone przez powódkę w dniu 10 grudnia 2018 r. (faktura VAT nr (...) – k. 35, potwierdzenie transakcji bankowej – k. 36).

Dnia 30 listopada 2018 r. powódka zawarła z pozwaną, działającą wówczas pod nazwą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K., umowę zatytułowaną ,,umowa o świadczenie usług marketingowych”. Na mocy tej umowy pozwana zobowiązała się do wykonania na rzecz powódki usługi polegającej na stworzeniu nowego portfela marek firmy (...) Sp. z o.o. wraz z ich identyfikacją wizualną. W zakres prac weszło:

a.  stworzenie założeń strategicznych dla nowej marki,

b.  naming i logotyp marek produkowanych wraz z księgą znaku (§ 1 ust. 1 i 2 umowy).

Strony uzgodniły, że za wykonanie przedmiotu umowy pozwana otrzyma wynagrodzenie w kwocie 31 000 zł netto (§ 3 ust. 1 umowy).

Zgodnie z § 5 ust. 1 umowy w trakcie jej trwania, a także po jej zakończeniu (rozwiązaniu) strony zobowiązały się bezterminowo zachować w bezwzględnej tajemnicy i nie przekazywać, nie ujawniać ani nie wykorzystywać jakichkolwiek informacji uzyskanych w związku z realizacją tej umowy, a w szczególności informacji programowych, technicznych, organizacyjnych, finansowych, personalnych, handlowych, statystycznych, dotyczących drugiej ze stron, chyba że informacje te nie były objęte już tajemnicą i były one publicznie znane. Strona mogła ujawnić informacje objęte tajemnicą w razie, gdy zażąda tego uprawniony organ w przewidzianej prawem formie i treści. Na mocy § 5 ust. 3 umowy ZAMAWIAJĄCY (powódka) wyraziła zgodę na umieszczenie prac wynikających z tej umowy przez AGENCJĘ (...) w swoim portfolio, w terminie nie wcześniejszym niż ustalony z ZAMAWIAJĄCYM po wykonaniu przedmiotu tej umowy (umowa z dnia 30 listopada 2018 r. wraz z załącznikiem – k. 38-40).

W dniu 11 grudnia 2018 r. pozwana wystawiła na rzecz powódki fakturę VAT nr (...) opiewającą na kwotę 38 130 zł. W jej tytule wskazano ,,Wynagrodzenie zgodnie z umową z dnia 30.11.2018 r.”. Wynagrodzenie objęte fakturą zostało uiszczone przez powódkę w dniu 10 grudnia 2018 r. (faktura VAT nr (...) – k. 42, potwierdzenie transakcji bankowej – k. 43).

Dnia 24 maja 2019 r. powódka zawarła z pozwaną, działającą wówczas pod nazwą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K., umowę zatytułowaną ,,umowa o świadczenie usług marketingowych”. Na mocy tej umowy pozwana zobowiązała się do wykonania na rzecz powódki usługi polegającej na stworzeniu nowego portfela marek firmy (...) Sp. z o.o. wraz z ich identyfikacją wizualną. W zakres prac weszło:

c.  stworzenie masterów opakowań dla czterech grup produktów (cztery mastery, zakres prac nie uwzględniał przygotowania indywidualnych wykrojników),

d.  stworzenie brand booka wraz z (...) marki głównej oraz 3 subbrandów (§ 1 ust. 1 i 2 umowy).

Strony uzgodniły, że za wykonanie przedmiotu umowy pozwana otrzyma wynagrodzenie w kwocie 31 000 zł netto płatne w 2 transzach:

⚫

I transza 15 500 zł zostanie zapłacona na podstawie faktury VAT wystawionej w dniu podpisania umowy z 14 dniowym terminem płatności,

⚫

II transza 15 500 zł zostanie zapłacona na podstawie faktury VAT wystawionej w dniu zakończenia prac z 14 dniowym terminem płatności (§ 3 ust. 1 umowy).

Zgodnie z § 5 ust. 1 umowy w trakcie jej trwania, a także po jej zakończeniu (rozwiązaniu) strony zobowiązały się bezterminowo zachować w bezwzględnej tajemnicy i nie przekazywać, nie ujawniać ani nie wykorzystywać jakichkolwiek informacji uzyskanych w związku z realizacją tej umowy, a w szczególności informacji programowych, technicznych, organizacyjnych, finansowych, personalnych, handlowych, statystycznych, dotyczących drugiej ze stron, chyba że informacje te nie będą objęte już tajemnicą i będą one publicznie znane. Strona mogła ujawnić informacje objęte tajemnicą w razie, gdy zażąda tego uprawniony organ w przewidzianej prawem formie i treści. Na mocy § 5 ust. 3 umowy ZAMAWIAJĄCY (powódka) wyraziła zgodę na umieszczenie prac wynikających z tej umowy przez AGENCJĘ (...) w swoim portfolio, w terminie nie wcześniejszym niż ustalony z ZAMAWIAJĄCYM po wykonaniu przedmiotu tej umowy (umowa z dnia 24 maja 2019 r. wraz z załącznikiem – k. 45-48).

W dniu 29 maja 2019 r. pozwana wystawiła na rzecz powódki fakturę VAT nr (...) opiewającą na kwotę 19 065 zł. W jej tytule wskazano ,,Opracowanie masterów opakowań z brand bookiem zgodnie z umową z dnia 24/05/2019r. I Transza”. Wynagrodzenie objęte fakturą zostało uiszczone przez powódkę w dniu 13 czerwca 2019 r. (faktura VAT nr (...) – k. 50, potwierdzenie transakcji bankowej – k. 51).

W dniu 8 sierpnia 2019 r. pozwana wystawiła na rzecz powódki fakturę VAT nr (...) opiewającą na kwotę 19 065 zł. W jej tytule wskazano ,, Opracowanie masterów opakowań z brand bookiem zgodnie z umową z dnia 24/05/2019r. II Transza”. Wynagrodzenie objęte fakturą zostało uiszczone przez powódkę w dniu 5 września 2019 r. (faktura VAT nr (...) – k. 52, potwierdzenie transakcji bankowej – k. 53).

Pozwana przygotowała, na własne potrzeby marketingowe, prezentację ,,A. case study, czyli jak poukładać projekt brandingowy. Przebieg prac w B. B. na przykładzie firmy (...)”. Opisuje w niej przebieg współpracy z powódką oraz stan jej oznaczeń i produktów przed rozpoczęciem z nią współpracy, wyniki podjętej analizy tego stanu, wyciągnięte wnioski oraz podjęte na jej rzecz działania polegające na zmianie struktury systemu marketingowego powódki. Prezentacja ta zawiera m. in. następujące informacje:

1.  A. do niedawna miał w swoim portfelu kilkanaście brandów dystrybuowanych i cztery marki własne: (...), (...), (...) i (...).

2.  A. miał problem z zarządzaniem tak rozbudowanym portfelem marek własnych.

3.  Świadomość, a właściwie siła każdej z nich była praktycznie zerowa.

4.  Ustalono, że opieranie architektury na drogim modelu house of brands nie jest dobrym rozwiązaniem.

5.  Nowy model powinien uwzględniać markę M., choć wymagałaby ona poważnych zmian, ponieważ zbyt mocno związana jest z segmentem tablic.

6.  Ustalono, że marki (...), C. i P. powinny zostać wchłonięte przez markę główną M..

7.  Zarekomendowano hybrydowy model (...), z jedną marką i funkcjonującymi w jej obrębie subbrandami.

8.  Stworzono nową markę (...)oraz subbrandy C., O. i (...).

Ponadto prezentacja ta zawiera graficzne przedstawienia poszczególnych oznaczeń składających się na marki i brandy: (...)oraz subbrandy C., O. i (...), a także graficzne wizualizacje opakowań niektórych produktów (prezentacja ,,A. case study, czyli jak poukładać projekt brandingowy. Przebieg prac w B. B. na przykładzie firmy (...)” – k. 55-68).

Jedna ze spółek należących do tej samej grupy co powódka otrzymała dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej na zaprojektowanie mebli biurowych i zakup urządzeń do ich produkcji (wiadomości e-mail – k. 118-121, przesłuchanie A. R. w charakterze powódki – k. 189-190).

Dnia 4 lutego 2020 r. powódka na prowadzonej przez siebie stronie internetowej poinformowała o zastąpieniu marki i serii produktów (...) marką i serią produktów (...) (zrzut ekranu strony o domenie (...)– k. 122).

W dniu 27 lipca 2020 r. pracownik pozwanej przekazał konkurentowi powódki (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. prezentację ,,A. case study, czyli jak poukładać projekt brandingowy. Przebieg prac w B. B. na przykładzie firmy (...)”. Ponadto poinformował, że pozwana wykonała m. in. na rzecz powódki kompleksową architekturę marek oraz powołała do życia markę (...). Następnie pracownicy w/w spółki poinformowali powódkę o ujawnieniu im zawartości prezentacji wyrażając jednocześnie przypuszczenie, że w tożsamy sposób pozwana mogła postąpić wobec innych konkurentów. Prezentacja dotycząca powódki została wysłana do kilku innych potencjalnych usługobiorców pozwanej (wiadomości e-mail z dnia 27 lipca 2020 r. – k. 72-74, zeznania M. B. – k. 171-172, przesłuchanie P. M. w charakterze pozwanej – k. 190-191).

Powódka planowała ujawnić nowe serie i oznaczenia produktów w roku 2020. M. i oznaczenie (...) i subbrend O. zostały zaprezentowane w lutym 2020 r., zaś prezentacja subbrandów C. i (...) planowana była na koniec roku 2020. Powódka nie wyraziła zgody na umieszczenie prac wynikających z zawartych umów w swoim portfolio, ani wykorzystania case study. Na skutek ujawnienia prezentacji przez pozwaną powódka zrezygnowała z wdrożenia subbrandów C. i (...). Powódka wprowadziła na rynek jedynie produkty z serii i pod oznaczeniem M. O.. Obecnie zrezygnowała z używania również tego subbrendu i oferowania produktów tej serii ograniczając się jedynie do używania oznaczenia(...) (zeznania G. R. – k. 169-170, zeznania M. B. – k. 171-172, przesłuchanie A. R. w charakterze powódki – k. 189-190).

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O., począwszy od dnia 7 listopada 2002 r., prowadzi działalność gospodarczą m. in. w zakresie produkcji papieru i wyrobów z papieru. Wskazana spółka i powódka oferują do sprzedaży te same produkty do pisania (zeznania M. S. – k. 170-171, dane o (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego – fakty, o których informacja jest powszechnie dostępna w rozumieniu art. 228 § 2 k.p.c.).

Pismem datowanym na dzień 8 września 2020 r., doręczonym pozwanej dnia 11 września 2020 r., powódka wezwała ją do zaniechania ujawniania informacji o wartości gospodarczych uzyskanych przez B. B. w związku ze świadczeniem usług marketingowych, w szczególności dotyczących architektury marek, modelu biznesowego, strategicznych i marketingowych założeń dla marki (...), portfolio oraz archetypu marki (...), przesłania listy podmiotów, którym ujawniono informacje poufne oraz zapłaty odszkodowania w wysokości 160 000 zł (wezwanie z dnia 8 września 2020 r. – k. 76-82, potwierdzenie odbioru przesyłki pocztowej – k. 83).

Pismem datowanym na dzień 3 grudnia 2020 r., doręczonym pozwanej w dniu 7 grudnia 2020 r., powódka wezwała pozwaną do ustosunkowania się do wezwania z dnia 8 grudnia 2020 r. (ostateczne przedsądowe wezwanie z dnia 3 grudnia 2020 r. – k. 85, potwierdzenie odbioru przesyłki pocztowej – k. 86).

Ustalając powyższy stan faktyczny, Sąd oparł się na dokumentach szczegółowo wskazanych przy każdej z okoliczności. Dokumentom tym należało w zdecydowanej większości przypisać walor wiarygodności, ponieważ ich autentyczność, prawdziwość i treść nie zostały podważone, zaś na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału Sąd nie uznał, aby ujawniły się jakiekolwiek okoliczności mogące z urzędu budzić co do nich wątpliwości. Sąd oparł się także na zeznaniach świadków G. R., M. S. i M. B. oraz dowodzie z przesłuchania w charakterze stron A. R. i P. M., albowiem zeznania tych osób zbieżne były z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w związku z czym brak było podstaw do kwestionowania ich wiarygodności.

Podkreślić należy, że sąd nie jest zobligowany do wskazania w uzasadnieniu orzeczenia przyczyn niewzięcia pod uwagę dowodów, które nie dotyczyły faktów istotnych dla rozstrzygnięcia i z tego względu nie stanowiły i nie mogły stanowić podstawy dla ustalenia stanu faktycznego sprawy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2000 r., sygn.. akt IV CKN 109/00, LEX nr 532102).

Należało mieć też na uwadze, że Sąd, dokonując oceny zgromadzonego materiału po myśli art. 233 § 1 k.p.c., ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, w tym wyjaśnień informacyjnych stron, oświadczeń, zarzutów przez nie zgłaszanych, jak i ich zachowania się w trakcie procesu (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 marca 1999 r., sygn. akt I PKN 632/98, OSNP z 2000 r., nr 10, poz. 382).

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie, aczkolwiek jedynie w części.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2022 poz. 1233, zwanej dalej „u.z.n.k.”), ustawa ta reguluje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej – w interesie publicznym, przedsiębiorstw oraz klientów, nie może jednak być traktowana jako instrument służący wyeliminowaniu konkurencji w ogóle, w celu zachowania przez przedsiębiorcę dominującej pozycji rynkowej (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 30 września 1998 r., sygn. akt I ACa 281/98, LEX nr 35787). W uzasadnieniu wyroku z dnia 11 lipca 2002 r. (sygn. akt I CKN 1319/00, OSNC 2003/5/73) Sąd Najwyższy stwierdził m.in., że założeniem u.z.n.k. jest ochrona atrakcyjnej siły przedsiębiorcy oraz jej oddziaływanie na krąg odbiorców. Chodzi o rozgraniczenie między działaniem uczciwym i zgodnym z prawem, a wykraczającym poza ustanowione reguły, nie zaś o ochronę konkretnego osiągnięcia. Ustawa ma zatem na celu zapewnienie prawidłowości zachowania się i działania podmiotów gospodarczych w warunkach wolnej konkurencji i dostępu do rynku na równych prawach. Realizacja konstytucyjnej zasady wolności gospodarczej uzasadnia poszukiwanie równowagi między wolnością rynku i swobodą obrotu a celami u.z.n.k., określonymi w art. 1 u.z.n.k.

Stosownie do art. 3 ust. 1 u.z.n.k., czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie lub zaniechanie, podjęte w związku z działalnością gospodarczą, będące szkodliwym, ponieważ zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy (względnie przedsiębiorców) lub klienta (względnie klientów), jeżeli jednocześnie jest bezprawne, jako sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami.

Sąd podziela powszechnie przyjęty pogląd, iż przepis art. 3 w ust. 1 u.z.n.k. w sposób ogólny określa czyn nieuczciwej konkurencji, podczas gdy w ust. 2 tego artykułu wymienia przykładowo niektóre czyny, typizowane dodatkowo w art. 5-17 u.z.n.k., które należy wykładać tak, że ogólne określenie i przepisy uszczegóławiające czyn nieuczciwej konkurencji pozostają w następujących relacjach: wymienione w ustawie czyny nie tworzą zamkniętego katalogu, za nieuczciwie konkurencyjne można uznać także działanie niewymienione w art. 5-17 u.z.n.k., jeżeli tylko spełnia ono przesłanki zdefiniowane w art. 3 ust. 1 u.z.n.k., wymagania określone w definicji art. 3 ust. 1 u.z.n.k. odnoszą się do czynów wymienionych w art. 5-17 u.z.n.k., a klauzula generalna pełni funkcję korygującą w stosunku do przepisów szczególnych. Gdy dany stan faktyczny, formalnie, spełnia przesłanki z art. 5-17 u.z.n.k., w rzeczywistości jednak działanie nie wykazuje któregoś ze znamion art. 3 ust. 1 u.z.n.k. (np. bezprawności, sprzeczności z dobrymi obyczajami), uznanie go za czyn nieuczciwej konkurencji nie jest możliwe.

Naruszenie prawa odnosi się do bezwzględnie obowiązujących przepisów, w szczególności u.z.n.k., przepisów o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym, o ochronie dóbr osobistych, prawa własności przemysłowej, praw autorskich, ochrony konsumentów czy też kodeksu karnego.

Pojęcie dobrych obyczajów odczytuje się najczęściej w ujęciu ekonomiczno-funkcjonalnym, przywiązującym wagę nie do przestrzegania dobrych obyczajów w ogóle lecz do zachowania przedsiębiorców w działalności gospodarczej, odchodząc od dokonywania oceny z punktu widzenia ogólnych zasad etyczno-moralnych, gdzie istotne kryterium stanowiło poczucie godności ogółu ludzi myślących sprawiedliwie i słusznie. Obecnie, dobre obyczaje to normy moralne i zwyczajowe stosowane w działalności gospodarczej. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2002 r., sygn. akt III CKN 213/01, OSNC 2003/12/169) Sprzeczność z dobrymi obyczajami, jako klauzula generalna, podlega ocenie sądu z punktu widzenia treści, motywów i celu działania konkurencyjnego. Obiektywnie niezgodne z dobrymi obyczajami są działania (lub zaniechania) sprzeczne ze zwyczajami uznanymi przez daną społeczność, obowiązującymi w określonym środowisku.

Jak stwierdza Sąd Najwyższy, dobre obyczaje kupieckie wyrażają się pozaprawnymi normami postępowania, którymi powinni kierować się przedsiębiorcy. Ich treści nie da się określić w sposób wyczerpujący, ponieważ kształtowane są przez ludzkie postawy uwarunkowane zarówno przyjmowanymi wartościami moralnymi, jak i celami ekonomicznymi i związanymi z tym praktykami życia gospodarczego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 stycznia 2007 r., sygn. akt V CSK 311/06). Pojęcie dobrych obyczajów konkretyzuje się w określonym stanie faktycznym. Zastosowanie art. 3 ust. 1 u.z.n.k. wymaga wskazania, jaki konkretnie dobry obyczaj doznał naruszenia wskutek działań przedsiębiorcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2009 r., sygn. akt V CSK 337/08, LEX nr 488738).

W orzecznictwie przyjmuje się szeroką interpretację przesłanki naruszenia lub zagrożenia interesu w rozumieniu art. 3 ust. 1 u.z.n.k. Zdaniem Sądu Najwyższego, interes przedsiębiorcy uzasadniający domaganie się ochrony na gruncie art. 3 ust. 1 u.z.n.k. nie ma jednolitego charakteru. Jest on stopniowalny w zależności od podstawy i drogi ochrony, którą obierze uprawniony do ochrony przedsiębiorca. Jeżeli dochodzi on roszczeń wyrównawczych musi zawsze wykazać konkretne zmiany w sytuacji majątkowej spowodowane czynem lub czynami nieuczciwej konkurencji. Jeżeli natomiast dochodzi jedynie zaniechania niedozwolonych zachowań, w konkretnym stanie faktycznym sam sposób naruszenia dobrych obyczajów może wystarczyć do uznania, że zachowania te co najmniej zagrażają interesom przedsiębiorcy domagającego się ochrony (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2009 r., sygn. akt V CSK 102/09, LEX nr 558623).

Klauzula czynu nieuczciwej konkurencji jest skorelowana także z interesem przeciętnego klienta. W związku z tym możliwe jest przyjęcie przykładowo wzorca klienta świadomego oraz rozważnego. Takie rozwiązanie mogłoby być uprawnione przy dokonywaniu oceny danego czynu przy uwzględnieniu, że istnieją szczególne kategorie tych podmiotów, które łączy jakaś wspólna cecha relewantna. Sąd Najwyższy przykładowo wskazuje, że przy ocenie tego, czy ze względu na podobieństwo oznaczeń możliwa jest pomyłka co do producenta, istotne jest, czy produkt kupuje konsument uważny za przeciętnego. Kryteria mające kształtować wzorzec przeciętnego klienta nie mogą pomijać możliwości samodzielnej weryfikacji uzyskanych informacji i wyobrażeń przez adresata reklamy o towarze, warunków panujących na określonym segmencie rynku, a także potrzeb do zaspokojenia których uczestnik rynku zmierza podejmując decyzję o nabyciu towaru. Można zatem stwierdzić, że czyn polegający na przybraniu podobnych oznaczeń produktów nie będzie stanowił czynu nieuczciwej konkurencji klasyfikowanego jako konkurencja pasożytnicza jeśli przeciętny klient nie będzie taką praktyką wprowadzony w błąd co do tożsamości producenta produktu. (tak M. Zdyb [w:] Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, red. M. Sieradzka, Warszawa 2016, art. 3., wyrok SN z dnia 23 kwietnia 2007 r., III CSK 377/07, LEX nr 496878, wyrok SN z dnia 3 grudnia 2003 r., I CK 358/02, LEX nr 465048).

Zgodnie z art. 11 ust. 1 u.z.n.k. czynem nieuczciwej konkurencji jest ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Według art. 11 ust. 2 u.z.n.k. przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne dla takich osób, o ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowania należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności. Norma art. 11 ust. 4 u.z.n.k. stanowi z kolei, że wykorzystanie lub ujawnienie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, w szczególności gdy następuje bez zgody uprawnionego do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi i wynika z nieuprawnionego dostępu, przywłaszczenia, kopiowania dokumentów, przedmiotów, materiałów, substancji, plików elektronicznych obejmujących te informacje lub umożliwiających wnioskowanie o ich treści.

W oparciu o powyższe można stwierdzić, że dla zakwalifikowania danej informacji za tajemnicę przedsiębiorstwa musi mieć ona charakter techniczny lub też dotyczyć stosowanych przez przedsiębiorstwo procesów technologicznych lub dotyczyć jego organizacji. Każda z powyższych informacji stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa. Ponadto tajemnicę przedsiębiorstwa stanowią inne informacje pod warunkiem, że posiadają wartość gospodarczą. Zarówno informacje techniczne, technologiczne i organizacyjne, jak i inne informacja o wartości gospodarczej nie mogą być powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tego rodzaju informacjami albo nie być powszechnie znane. Ostatnią z przesłanej tajemnicy przedsiębiorstwa jest podjęcie przez uprawnionego działań w celu utrzymania ich w poufności.

Pod pojęciem informacji technicznych rozumie się całokształt wiadomości dotyczących urządzeń eksploatowanych przez przedsiębiorcę i związanych z cyklem produkcyjnym, zaś informacje technologiczne, to takie, które dotyczą sposobu wytwarzania formuł chemicznych, wzorów i metod działania. Informacje organizacyjne oznaczają z kolei wiadomości dotyczące sposobu funkcjonowania przedsiębiorstwa w procesie działalności gospodarczej, przykładowo dotyczące jego struktury, przepływu dokumentów, sposobu kalkulacji cen, zabezpieczenia danych, czy współpracy pomiędzy poszczególnymi komórkami organizacyjnymi (tak E. Nowińska [w:] K. Szczepanowska-Kozłowska, E. Nowińska, Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, Warszawa 2022, art. 11).

W doktrynie wskazuje się, że pojęcie wartości gospodarczej informacji należy oceniać w sposób obiektywny, a zatem samo przekonanie przedsiębiorcy o wartości posiadanej przez niego informacji nie jest wystarczające, zaś wartość gospodarczą posiadają takie informacje, których wykorzystanie przez innego przedsiębiorcę zaoszczędzi mu wydatków lub zwiększy zyski (tak A. Michalak [w:] Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, red. M. Sieradzka, M. Zdyb, Warszawa 2016, art. 11).

Jedną z cech tajemnicy przedsiębiorstwa jest jej poufność. Informacją staje się poufna, kiedy przedsiębiorca przejawia wolę zachowania jej jako niepoznawalnej dla osób trzecich. Wola taka może być wyrażona w sposób dorozumiany. Nie traci natomiast swojego charakteru przez to, że wie o niej pewne ograniczone grono osób zobowiązanych do dyskrecji (np. pracownicy przedsiębiorstwa). Pozostanie określonych informacji tajemnicą przedsiębiorstwa wymaga, aby przedsiębiorca podjął działania zmierzające do wyeliminowania możliwości ich dotarcia do osób trzecich w normalnym toku zdarzeń, bez konieczności podejmowania szczególnych starań (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2003 r., IV CKN 211/01, LEX nr 585877, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2022 r., I PSK 4/22, LEX nr 3518148).

W niniejszej sprawie powódka miała zamiar dokonania modyfikacji stosowanych dotychczas oznaczeń słownych i graficznych serii produktów oraz podjęcia działań marketingowych mających na celu promocję nowych oznaczeń. W celu realizacji tego zamiaru skorzystała ze świadczonych przez pozwaną usług z zakresu organizacji reklamy zawierając z nią 4 umowy, których przedmiotem było dokonanie analizy portfela marek powódki; analiza trendów rynkowych, analiza, weryfikacja, wytyczenie grupy celu, analiza otoczenia konkurencyjnego, analiza produktów, ustalenie dotychczasowej architektury marki – ustalenie relacji pomiędzy markami i produktami firmy; stworzenie nowego portfela marek wraz z ich identyfikacją wizualną, stworzenie masterów opakowań dla czterech grup produktów (cztery mastery, zakres prac nie uwzględniał przygotowania indywidualnych wykrojników i stworzenie brand booka wraz z (...) marki głównej) oraz 3 subbrandów.

Jednocześnie każda z tych umów stanowiła, że w trakcie ich trwania, a także po ich zakończeniu (rozwiązaniu) strony zobowiązują się bezterminowo zachować w bezwzględnej tajemnicy i nie przekazywać, nie ujawniać ani nie wykorzystywać jakichkolwiek informacji uzyskanych w związku z realizacją niniejszej umowy, a w szczególności informacji programowych, technicznych, organizacyjnych, finansowych, personalnych, handlowych, statystycznych, dotyczących drugiej ze stron, chyba że informacje te nie są objęte już tajemnicą i są one publicznie znane.

Powódka uiściła w całości wynagrodzenia przewidziane za wykonanie wskazanych powyżej prac przewidziane przez każdą z umów. Wskazuje to na fakt wykonanie przedmiotów tych umów zgodnie z ich treścią i w konsekwencji przyjęcie przez powódkę wyniku prac. Tym samym doszło do spełnienia stanowiących ich przedmiot świadczeń.

Wskazać należy, że powódka zakazując zachowania w tajemnicy ,,jakichkolwiek informacji uzyskanych w związku z realizacją niniejszej umowy, a w szczególności informacji programowych, technicznych, organizacyjnych, finansowych, personalnych, handlowych, statystycznych” uczyniła poufnymi plany dokonania rebrandingu, stworzenia nowych marek i wygaszenia dotychczasowych oraz treść stworzonych nowych marek i oznaczeń graficznych. Równocześnie powyższe ma dla niej znaczenie gospodarcze, albowiem z wdrożeniem wyniku prac i w konsekwencji wprowadzeniem na rynek produktów pod nowymi oznaczeniami wiązała ona uzyskanie zysku. Dlatego też należało przyjąć, że informacje o planach dokonania rebrandingu, stworzenia nowych marek i wygaszenia dotychczasowych oraz treść stworzonych nowych marek i oznaczeń graficznych stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa powódki.

Pracownik pozwanej wysłał konkurentom powódki, w tym (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O., prezentację zawierającą informacje o tym, że powódka zmieniła strukturę marketingową, A. do niedawna miał w swoim portfelu kilkanaście brandów dystrybuowanych i cztery marki własne: (...), (...), (...) i (...), A. miał problem z zarządzaniem tak rozbudowanym portfelem marek własnych, świadomość, a właściwie siła każdej z nich była praktycznie zerowa, ustalono, że opieranie architektury na drogim modelu house of brands nie jest dobrym rozwiązaniem, nowy model powinien uwzględniać markę M., choć wymagałaby ona poważnych zmian, ponieważ zbyt mocno związana jest z segmentem tablic, ustalono, że marki (...), C. i P. powinny zostać wchłonięte przez markę główną M., zarekomendowano hybrydowy model branded house, z jedną marką i funkcjonującymi w jej obrębie subbrandami, stworzono nową markę (...) oraz subbrandy C., O. i (...). Jednocześnie przesłana prezentacja zawierała graficzne przedstawienia nowych oznaczeń produktów powódki. Wskazane w prezentacji informacje dotyczyły wyniku wykonanie świadczeń będących przedmiotem łączących strony niniejszego postępowania umów.

Wskazane informacje dotyczą organizacji działalności przedsiębiorstwa powódki oraz planów co do podjęcia w przyszłości określonych działań handlowych, a więc strategii rozwoju prowadzonej działalności gospodarczej. Ponadto zawierały mające znaleźć zastosowanie w przyszłości serie produktów oraz ich oznaczenia. Wskazane w prezentacji informacje dotyczyły równocześnie wyniku wykonania świadczeń będących przedmiotem łączących strony niniejszego postępowania umów, które na ich mocy powinny pozostać niejawne. Wskazać zatem należy, że udostępniona innym podmiotom prezentacja zawierała informacje stanowiące zdefiniowaną i określoną powyżej tajemnicę przedsiębiorstwa powódki. W wyniku udostępnienia doszło do ujawnienia wskazanych informacji, co też pozwoliło na stwierdzenie, że pozwana dopuściła się na szkodę powódki czynu nieuczciwej konkurencji.

W niniejszej sprawie powódka dochodziła zasadniczo ochrony swoich interesów majątkowych, naruszonych przez ujawnienie strategii działalności gospodarczej oraz planów co do wprowadzenia nowego portfolio produktów oraz ich oznaczeń, wskutek czego konkurenci mogli dostosować swoje działania pod kątem potencjalnych działań powódki.

Roszczenie o publikację oświadczenia oparte zostało na unormowaniu art. 18 ust. 1 pkt. 3 u.z.n.k. Roszczenie to i uwzgledniające je orzeczenie sądu służy kilku celom. Czyni ono zadość pokrzywdzonemu, pełniąc funkcję wychowawczą, prewencyjną i kompensacyjną (jako szczególny sposób usuwania skutków naruszenia). Ma na celu również zapewnienie pokrzywdzonemu, rzeczywistej i odpowiedniej satysfakcji, przy uwzględnieniu zakresu i sposobu działania pozwanego oraz proponowanych przez powoda środków usunięcia skutków naruszenia. Nakazanie złożenia oświadczenia nie może stanowić dla zobowiązanego nadmiernej represji, przy czym w razie żądania złożenia stosownego oświadczenia w prasie należy mieć na uwadze zasięg podmiotowy i terytorialny, w którym można mówić co najmniej o zagrożeniu interesu przedsiębiorcy czynem nieuczciwej konkurencji sprawcy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 6 grudnia 2021 r., V AGa 132/21, LEX nr 3580477).

W odniesieniu do publikacji oświadczenia w prasie, orzekając o sposobie, w jaki oświadczenie ma być ogłoszone, Sąd powinien również orzec, w których pismach powinna nastąpić publikacja. Właściwe będzie takie pismo, które gwarantuje dotarcie do osób, które mogły zetknąć się z czynem nieuczciwej konkurencji. Pozostawienie wyboru pisma pozwanemu może spowodować, że zamieści on swoje oświadczenie w takim miejscu, które nie spełni celów tej formy zadośćuczynienia poszkodowanemu (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 31 października 2006 r., I ACa 504/06, LEX nr 516508).

Wybór formy ogłoszenia powinien uwzględniać cel tej czynności w postaci usunięcia skutków niedozwolonych działań, co oznacza, że w przypadku czynów, które wywarły skutek jedynie wśród przedstawicieli określonej branży gospodarki, adekwatne będzie oświadczenie skierowane do tych przedstawicieli. Innymi słowy formuła oświadczenia powinna odpowiadać formule naruszenia, w związku z czym za nieodpowiednie należy uznać opublikowanie przeprosin w mediach ogólnopolskich, w sytuacji, gdy czyn wywarł skutki wyłącznie wobec ściśle określonego grona osób (tak J. Rasiewicz [w:] Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz. wyd. II, red. M. Sieradzka, M. Zdyb, Warszawa 2016, art. 18).

Przy orzekaniu o sposobie publikacji należy zatem mieć na uwadze, że powinien on być proporcjonalny względem uszczerbku wyrządzonego czynem nieuczciwej konkurencji. Innymi słowy odpowiedni będzie taki sposób publikacji, który zniweluje skutek zagrożenia lub naruszenia interesu przedsiębiorcy będąc jednocześnie dla sprawcy czynu najmniej dolegliwym. Jednocześnie sposób publikacji powinien być tak ukształtowany, aby oświadczenie skierowane zostało do podmiotów, które zetknęły się z czynem nieuczciwej konkurencji.

W niniejszej sprawie celem złożenia oświadczenia przez pozwaną nie jest satysfakcja moralna powódki, skoro jest nią osoba prawna, niezdolna do przeżyć psychicznych. Oświadczenie złożone przez pozwaną ma zniweczyć skutki ujawnienia tajemnicy pełniąc funkcję informacyjną. Jest więc środkiem działającym na świadomość konkurentów powódki mającym zapobiec możliwemu wykorzystaniu tejże tajemnicy we własnej działalności gospodarczej.

Prezentacja ,,A. case study, czyli jak poukładać projekt brandingowy. Przebieg prac w B. B. na przykładzie firmy (...)” zawierające tajemnice przedsiębiorstwa powódki skierowana została do kilku jej konkurentów, w tym (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O.. Jednocześnie nie była ona udostępniona nieograniczonemu kręgowi odbiorców, w tym innym konkurentom i klientom. Tym samym za realizujące cel roszczenia należało uznać rozpowszechnienie oświadczenia poprzez jego korespondencyjne doręczenie tym podmiotom, na rzecz których doszło do udostępnienia w/w prezentacji i zarazem ujawnienia tajemnicy przedsiębiorstwa.

Podkreślenia wymaga, nie okazało się niezbędne nakazanie publikacji oświadczenia – jak żądała tego powódka – na stronie internetowej pozwanej oraz jej profilach na portalach F., I. i (...), gdyż wówczas oświadczenie skierowane byłoby do wszystkich (...), a więc do szerszego kręgu odbiorców, aniżeli tych, na rzecz których ujawniono tajemnice przedsiębiorstwa powódki.

Dlatego też roszczenie publikacyjne podlegało oddaleniu w zakresie, w jakim oświadczenie miałoby zostać skierowane do innych niż te, którym udostępniono prezentację, podmiotów.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. w razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych.

Wynikające jednoznacznie z treści powyższego przepisu odesłanie do zasad ogólnych dotyczy ogólnych zasad odpowiedzialności odszkodowawczej, a więc wykazania powstania i wysokości szkody oraz związku przyczynowego. Zatem ustalenie zarówno istnienia szkody, jak i wysokości należnego odszkodowania będzie dokonywane w oparciu o przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610, określanej dalej jako: ,,k.c.”). Z uwagi na to, że czyny nieuczciwej konkurencji mają charakter deliktów, bezpośrednią podstawą odpowiedzialności będzie art. 415 k.c.

Według art. 415 k.c. kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Po myśli art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, zaś według art. 361 § 2 k.c. w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Przesłankami odpowiedzialności z tytułu czynu niedozwolonego, które warunkują powstanie obowiązku naprawienia przez sprawcę szkody w rozumieniu przepisów reżimu deliktowego są zatem: szkoda w znaczeniu uszczerbku w majątku osoby poszkodowanej, fakt wyrządzający szkodę (czyli działanie lub zaniechanie działania przez sprawcę szkody) oraz związek przyczynowy pomiędzy szkodą a tym działaniem lub zaniechaniem sprawcy. Związek przyczynowy musi się przy tym mieścić w granicach zakreślonych art. 361 § 1 k.c., a więc w granicach normalnych następstw działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Ponadto, co do zasady, konieczną przesłanką odpowiedzialności jest wina sprawcy, gdyż na gruncie odpowiedzialności deliktowej ustawodawca przyznaje zdecydowane pierwszeństwo zasadzie winy przed innymi zasadami odpowiedzialności. Wina łączy się z koniecznym wystąpieniem dwóch jej elementów: obiektywnego, czyli bezprawności zachowania i subiektywnego, zakładającego podstawy do postawienia zarzutu z punktu widzenia powinności i możliwości przewidywania szkody oraz przeciwdziałaniu jej wystąpieniu, co można określić, jako subiektywno - obiektywną teorię winy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 marca 2022 r., I ACa 749/21, LEX nr 3352019).

Szkoda to uszczerbek poniesiony wbrew woli poszkodowanego (pokrzywdzonego) w jego prawnie chronionych dobrach lub interesach. Doktryna wyróżnia dwa podstawowe rodzaje szkody, mianowicie szkodę majątkową i szkodę niemajątkową. Podział ten jest oparty na kryterium sfery, w której występują skutki zdarzenia szkodzącego. Jeśli skutki odzwierciedlą się w sferze majątku, to powstanie szkoda majątkowa, a jeśli w sferze osobowości poszkodowanego, to powstanie szkoda niemajątkowa. Ustalenie wysokości szkody majątkowej dokonywane jest na podstawie tzw. metody dyferencyjnej. Polega ona na ustaleniu różnicy pomiędzy stanem majątku poszkodowanego po zdarzeniu wyrządzającym szkodę oraz hipotetycznym stanem majątku, jaki istniałby gdyby do takiego zdarzenia nie doszło. W tym celu konieczne jest zbadanie majątku przed zdarzeniem i po nim, aby uchwycić zaistniałą różnicę (zob. K. Czub [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, LEX/el. 2023, art. 361; K. Szczepanowska-Kozłowska [w:] E. Nowińska, K. Szczepanowska-Kozłowska, Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz. wyd. II, Warszawa 2022, art. 18).

Na gruncie unormowań z zakresu zwalczania nieuczciwej konkurencji wysokość szkody przy wykorzystaniu metody dyferencyjnej ustala się poprzez porównaniu stanu całego majątku poszkodowanego istniejącego po dokonaniu czynu nieuczciwej konkurencji z ustalonym, hipotetycznym stanem tego majątku, jaki istniałby, gdyby czynu nie popełniono (tak J. Rasiewicz [w:] Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz. wyd. II, red. M. Sieradzka, M. Zdyb, Warszawa 2016, art. 18).

W celu ustalenia adekwatnego związku przyczynowego przeprowadza się dwustopniowy test. Po pierwsze, należy sprawdzić, czy zdarzenie rozważane jako przyczyna szkody jest powiązane ze szkodą związkiem opartym na warunku koniecznym ( conditio sine qua non). Związek ten wyraża się w tym, że bez danego zdarzenia szkoda w ogóle nie wystąpiłaby. Pozytywny wynik tego testu umożliwia przeprowadzenie kolejnej jego części, a mianowicie zbadanie, czy szkoda jest normalnym następstwem określonego zdarzenia. Dane zdarzenie jest natomiast normalnym skutkiem innego zdarzenia, jeśli to ostatnie zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia tego pierwszego (tak G. Karaszewski [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. J. Ciszewski, P. Nazaruk, LEX/el. 2023, art. 361).

Powódka wniosła o zasądzenie od strony pozwanej - (...) S.A. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. – kwoty 30.500 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, liczonymi od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty tytułem odszkodowania. Powódka zdefiniowała szkodę jako utratę wartości połowy zrealizowanych przez pozwanego prac na mocy zawartych z powódką umów. Wspomniana połowa wartości prac obejmuje wykonanie subbrandów (...) C. i (...) na mocy umów z dnia 30 listopada 2018 r. i 24 maja 2019 r., które nie zostały wprowadzone na rynek przed udostępnieniem prezentacji i z których wprowadzenia powódka zrezygnowała. Kwota 30 500 zł stanowi z kolei połowę wynagrodzenia uiszczonego na rzecz pozwanej na mocy wskazanych umów.

W tym miejscu należy wskazać, że tak zdefiniowana szkoda nie stanowi uszczerbku w majątku powódki i w konsekwencji nie może zostać uznana za szkodę w rozumieniu art. 415 k.c. Wskazać należy, że w świetle metody dyferencyjnej, polegającej na porównaniu stanu całego majątku poszkodowanego istniejącego po dokonaniu czynu nieuczciwej konkurencji z ustalonym, hipotetycznym stanem tego majątku, jaki istniałby, gdyby czynu nie popełniono, nie sposób stwierdzić, aby pomiędzy wskazanymi powyżej stanami zachodziła jakakolwiek rozbieżność.

Należy bowiem zauważyć, że powódka tytułem wynagrodzeń płynących z umów z dnia 30 listopada 2018 r. i 24 maja 2019 r. uiściła kwotę 61 000 zł. Na mocy tych umów pozwana wykonała na rzecz powódki m. in. subbrandy (...) C. i (...). Do zapłaty doszło przed ujawnieniem prezentacji. Wywnioskować zatem należy, że nawet w przypadku nieujawnienia przez pozwaną prezentacji dotyczącej wykonanych na rzecz powódki prac powódka i tak zmuszona byłaby do zapłaty tego wynagrodzenia, w tym tego obejmującego wykonanie powyższych subbrandów, gdyż do zapłaty tej doszło jeszcze przed popełnieniem czynu nieuczciwej konkurencji. Innymi słowy czyn nieuczciwej konkurencji nie miał wpływu na powzięcie decyzji co do zawarcia umowy i zapłaty wynagrodzenia.

Niezależnie od powyższego wskazać należy, że decyzja powódki o rezygnacji z wykorzystania subbrandów (...) C. i (...) nie była uzasadniona żadnymi obiektywnymi następstwami popełnienia przez pozwaną czynu nieuczciwej konkurencji, a jedynie subiektywnym przekonaniem powódki o utarcie przez nią w wyniku ujawnienia jej tajemnicy przedsiębiorstwa elementy zaskoczenia jej konkurentów rynkowych. Nie sposób jednak ocenić w jaki sposób decyzja ta przełożyła się na sytuację ekonomiczną powódki.

Tym samym w niniejszej sprawie powódka nie zdołała wykazać zaistnienia szkody, zaś to musiało skutkować uznaniem roszczenia o zapłatę odszkodowania za bezzasadne. W konsekwencji tego powództwo podlegało oddaleniu w zakresie tego roszczenia.

O kosztach orzeczono zgodnie z art. 100 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Istota zasady stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu polega na tym, że każda ze stron ponosi koszty procesu w takim stopniu, w jakim przegrała sprawę.

Spośród dwóch roszczeń, z którymi wystąpiła powódka częściowo uwzględniono jedno tj. o publikację oświadczenia, zaś drugie z roszczeń tj. o zapłatę zostało oddalone. Powódka jest zatem zobowiązana do zwrotu kosztów w zakresie roszczenia o zapłatę, zaś pozwana do zwrotu w kosztów w zakresie roszczenia publikacyjnego.

Powódka jest zatem uprawniona do uzyskania zwrotu w kwocie 1997 zł, na którą składają się opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł zgodnie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2111), opłata od pozwu w zakresie roszczenia publikacyjnego w wysokości 300 zł zgodnie z art. 26a ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1144) oraz kwota 1680 zł zgodnie z § 8 pkt 19 w zw. z § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za radców prawnych (t.j. Dz. U. 2023 poz. 1935).

Należy w tym miejscu wskazać, że wysokość stawki minimalnej w zakresie roszczeń niepieniężnych w sprawach o zwalczanie nieuczciwej konkurencji nie jest przewidziana wprost w rozporządzeniu, w związku z czym należało zastosować stawkę właściwą sprawom rodzajowo najbardziej zbliżonym, zaś tymi są sprawy z zakresu ochrony praw własności przemysłowej.

Natomiast pozwana uprawniona jest do uzyskania zwrotu kosztów w wysokości 3617 zł, na którą to kwotę składa się opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz kwota 3600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego zgodnie z § 2 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za radców prawnych.

Różnica podlegających zwrotowi kwot skutkuje koniecznością zwrotu przez powódkę pozwanej kwoty 1620 zł.

sędzia Jarosław Antoniuk